İSPANYOL MUTFAK KÜLTÜRÜ

İspanyol Mutfak Kültürü

İtalyanlar ve Fransızlar gibi İspanyollar da yemeklerinin dünyanın en iyisi olduğuna inanırlar. Çok kültürlü bir mutfağa sahip olan İspanyol Mutfağı benim de favorilerim 

İspanyol Mutfağı’nın başrol oyuncularını; şarap, zeytin ve zeytinyağı, Iberico jambonu, deniz ürünleri yemekleri ve tabii ki tapaslar olarak sıralayabiliriz.

İspanyol mutfağı, Akdeniz ve Atlantik Okyanusu ile çevrili olduğu için konumu dolayısı ile çevresinden ve bir zamanlar fethettiği birçok uluslararası destinasyondan da oldukça etkilenmiştir.

Örnek verecek olursam, pek çok tariflerinde pirinç, şeker kamışı, patlıcan, badem , safran ve limon gibi Arap Mutfağı malzemeleri kullanır. 

Yeni dünyanın keşfinden sonra ise İspanya, Güney Amerika’da pek çok bölgeyi işgal etti.

Güney Amerika’dan domates, patates, biber ve kakao gibi çeşitli malzemeleri yanlarında  getirdiler. Bu yüzden İspanyollar yemeklerinde domatesleri ilk kullananlardı.

İspanyol yemekleri, birçok yönden, birkaç farklı kültürel mirasın birleşimidir.

Ayrıca İber Yarımadası da, yüzyıllar boyunca çeşitli uluslar tarafından işgal edilmiştir. Romalılardan Vizigotlara ve Moors’a kadar uzanan işgalci uluslar, İspanyol yemeklerine damgasını vurmuştur. Hıristiyan, Yahudi ve Müslüman kültürlerin bir arada yaşaması, mutfak da dahil olmak üzere İspanyol tarihi boyunca güçlü bir etkiye sahip olmuştur.

İspanya, her biri kendi kimliğine sahip 17 özerk topluluktan oluşmaktadır. Gittiğiniz her yerde farklı gelenekler, diller ve yiyeceklerle karşılaşabilirsiniz;

Endülüs Yemekleri

Endülüs, Granada, Sevilla, Malaga ve Cadiz gibi ünlü şehirleri kapsayan İspanya’nın en güney bölgesidir. Endülüs mutfağı ağırlıklı olarak deniz ürünlerine (çoğunlukla kızartılmış) dayanır ve hem Müslüman hem de Yahudi kültürlerinin belirgin etkisini barındırır. Gazpacho, mojama, rabo de toro ve torrijas gibi efsanevi yemeklerin yanında ve leziz şaraplara sahiptir.

Aragon Yemekleri

Aragon, İspanya’nın daha az bilinen bölgelerinden biridir, ancak doğal güzelliği, inanılmaz mimarisi ve kendine özgü mutfağı, onu görülmeye değer kılmaktadır. Longaniza, ternasco asado ve Ebro Nehri’nden alabalık gibi yerel spesiyaliteleri tadabileceğiniz Zaragoza’yı veya Teruel ve Huesca gibi daha küçük kasabaları keşfetmelisiniz.

Asturya Yemekleri

Asturias, hayranlık uyandıran dağlar, büyüleyici balıkçı kasabaları ve büyük baş hayvanları ile ünlüdür. Dolayısı ile peynirleri ile ön plandadır. 

Yemekleri arasında fabada, cachopo ve karamelize arroz con leche ile diğer birçok Asturya spesiyali yer alır.

Balear Adaları Yemekleri

Balear Adaları, İspanya’nın doğu kıyılarında Akdeniz’dedir. Muhteşem plajları ve sobrassada, ensaimadas ve her türlü taze deniz ürünü ile hazırlanan lezzetleri ile tanınırlar.

Bask yemekleri

Bask Bölgesi, ödüllü şefleri ve restoranları ile ünlüdür. Yemekleri eşsiz bir lezzete sahiptir. Pintxos’tan elma şarabı evlerine kadar Bask mutfağı başlı başına bir  dünyadır. Kabuklularla hazırlanan ve farklı pişirme tekniklerine sahip olan tigres, mürekkep balığı ile hazırlanan Chipirones en su tinta, bebek yoılan balığı ile hazırlanan angulas,az malzemeli ve çok lezzetli balık yemeği olan bacalao al pil-pil başlıcalarıdır.

Kanarya Adaları Yemekleri

Kanarya Adaları, Atlantik Okyanusu’ndaki volkanik bir takımadadır ve aslında Fas’a İspanya’dan daha yakındır. Yedi adanın kendine özgü bir kültürü vardır ve bu da yemeklerine yansımıştır.

Papas arrugadas, mojo picón ve mojo verde, gofio veya escaldón denenmesi gereken yemeklerinin başındadır.

Kantabria Yemekleri

Cantabria, İspanya’nın kuzey sahilinin ortasında, Biscay Körfezi’ne sınırdır.  Mutfak deniz ürünleri ağırlıklıdır. Albacore ton balığı ve diğer balık türleri ile pek çok yemek yapılır.

Ancak sığır eti de popülerdir.

Castilla-La Mancha Gıda

Madrid’in güneydoğusunda, Don Kişot’un efsanevi bölgesi…

Castilla–La Mancha (aka Castile–La Mancha). Dağlar, üzüm bağları, yel değirmenler ve İspanya’nın en ünlü yemekleriyle dopdoludur. Toledo, av etleri, badem ezmesi tatlıları ile ünlüdür.  Manchego peynirinin ünü ise dünyaya yayılmıştır.

Castilla Y Leon Gıda

Castilla y Leon (veya Castile ve Leon), Madrid’in kuzeybatısında, kendine özgü mutfak anlayışıyla ünlü birçok şehri kapsayan geniş bir bölgedir. Segovia cochinillo’su (domuz kızartması), Salamanca enfes farinato’ya (unla yapılan baharatlı sosis) ev sahipliği yapar ve Leon cecina (sığır eti) ile ünlüdür – ancak Pozos gibi küçük köyleri yerel lezzetler açısından görülmeye değerdir.

Katalan Yemekleri

Bu bölge, İspanya’nın kuzeydoğu köşesidir ve ayırt edici kültüre, dile ve mutfağa ev sahipliği yapmaktadır. Katalonya, Barselona’yı içerir. Buradaki insanların tarihlerinden duydukları gurur Katalan yemeklerine kadar uzanır. Tipik yemekleri arasında calçots, canelons, fideuà, fricandó, crema catalanayı sayabiliriz.

Ekstremadura Gıda

Portekiz sınırında bulunan Extremadura, ormanlar, göller, doğal güzellikler ve sosis ülkesidir. Bu doğru: Extremadura’da yenebilecek en iyi şeylerden biri morcilla. Burada domuz yağı ve patates veya balkabağı ile karıştırarak tadı biraz daha hafif hale getiriyorlar. Diğer bölgesel spesiyaliteler arasında migas ve dünyaca ünlü pimentón de la Vera (paprika) bulunur: İspanya’daki birçok popüler yemek için temel bir bileşen.

Galiçya Yemekleri

Popüler İspanyol yemeklerinin çoğu aslında adı çok geçmese de buradan geliyor. Empanada gallega, zeytinyağı ve kırmızı biberde gezdirilmiş haşlanmış ahtapot, pimientos de Padrón, Tetilla peyniri, chuletón ve tarta de Santiago olarak bilinen lezzetli bademli kek enfes lezzetlerinden sadece birkaçı…

La Rioja Yemekleri

“Rioja” kelimesi şarabı çağrıştırır ve bunun iyi bir nedeni vardır. İspanya’nın kuzey bölgesinde bulunan alan, en ünlü bağcılık bölgelerinden birine ev sahipliği yapmaktadır. Bunun sonucunda da şaraba eşlik edecek tatlar bölgede yerini almış. Genellikle kuzu pirzolası, fasulye, enginar ve piquillo biberi içeren geleneksel yemekler tadılmaya değer…

Madrid Yemekleri

Madrid pek çok büyük şehir gibi astronomik lezzetlerin bir arada olduğu tipik bir Akdeniz şehri. Burada dünya mutfaklarının çoğuna erişebildiğiniz gibi cocido madrileño ve callos’tan kalamar sandviçlerine ve klasik tortillaya kadar kendi spesiyalitelerine de sahiptir. Madrid’e gitmeden önce sıkı bir araştırma yaptığınızda kendinize eşsiz lezzetler hediye edebilirsiniz.

Murcia Yemekleri

Murcia, Valencia ve Endülüs arasındaki güneydoğu kıyısında yer alan daha küçük İspanyol bölgelerinden biridir. Ancak bu destinasyonun mutfak açısından sunabileceği pek çok şey vardır. Yerel gıdalar, taze deniz ürünleri ve inanılmaz pirinç yemekleri mevcuttur. Ünlü ñora biberleri ise bölgenin simgesidir.

Navarra Yemekleri

Navarra  geleneksel boğa koşularının gerçekleştiği başkenti Pamplona ile ünlüdür. Aynı zamanda büyüleyici köyleri tarihsel dokusunu korumaktadır. Navarra’da, talos con chistorra, yerel elma şarabı ve bal ve İdiazabal peyniri tadabilirsiniz.

Valensiya Yemekleri

Bu bölgenin simgesi haline gelen paela dünyaca ünlü bir pilav çeşididir. Valensiya geleneksel olarak tavuk, fasulye ve sebzelerle yapılan bu ikonik yemeğin gerçek doğum yeridir. Ancak farton ve horchata’dan midye ve esgarraet’e kadar keşfedilecek çok daha fazla Valensiya yemeği mevcuttur. Agua de Valencia’yı deneyin: yerel portakal suyu, kava, votka ve cin kokteyli meşhur içecekleridir.

Genel İspanyol Lezzetleri

Tapas

Tapası, küçük lezzetli meze ve lezzet tabakları olarak tanımlayabiliriz. İspanya onlarsız İspanya olmaz… Birçok klasik tapas tarifinde ağırlıklı olarak et ve balık olmasına rağmen, her zevke uygun bol miktarda sebzeli, baharatlı tapas çeşitler de vardır. 

İspanya’da Kahvaltı

İspanyol kahvaltısı genellikle küçük bir öğündür.  Genellikle bir espresso veya café con leche yanında, hamur işi veya domates veya tereyağı ve reçel içeren basit bir tost ile eşleştirilmektedir.

Paella

İspanyol Pilavı; İspanya’nın tartışmasız en ünlü yemeğidir. Ancak tavuktan kalamar mürekkebine kadar her şeyi içeren pek çok ezzetli İspanyol pirinç yemeği de vardır.

Jambon ve Kuru Etler 

İber usulü kürlenmiş jambon, ülkenin her köşesindeki farklı lezzetleri birleştiren İspanyol yemeklerinin tanımlayıcı unsurudur. Jambóndan başka farklı türlerde embutidos (İspanyolca terbiyeli etler) vardır: chorizo, salchichón, lomo, morcilla bunlardan bazılarıdır.

Zeytinyağı 

İspanya, dünyanın önde gelen zeytinyağı üreticisidir ve kelimenin tam anlamıyla keşfedilecek pek çok çeşit vardır.

Peynirler

Manchego’dan Mahón’a, İspanya peynirleri inanılmaz lezzete sahiptir. Taze, yarı kürlenmiş veya eskitilmiş olsun, İspanyol peyniri sizi hayal kırıklığına uğratmaz, beklentinizi fazlasıyla karşılar.

Konserve Yiyecekler 

Konserveler, lezzetli olduğu kadar şaşırtıcı şekilde İspanyol kimliğinin bir sembolüdür. İspanyol konserve yiyecekler; ton balığından midye ve beyaz kuşkonmaza kadar hemen hemen her şeyden yapılmaktadır.

Zeytinler

İspanyol zeytinlerinin yüzlerce çeşidi vardır ve bunları her yerde bulabilirsiniz: biranızın yanında servis edilen, salatalara karıştırılan, biber ve hamsi ile şişle servis edilen küçük tapas tabaklarında  yerini alır ve çok lezzetlidir.

Çikolata

Çikolata denilince akla ilk gelen yer İspanya olmayabilir. Ancak İspanyollar, Amerika’dan gelen kakao çekirdeklerini tüketmeye başlayan ve şeker ekleyen ilk Avrupalılardı!.

Bugün İspanya’da çikolatanın tadını çıkarmanın en iyi yollarından biri churrosa ( tulumbayı andıran bir tatlı türü ) batırmak olabilir. 

Paprika – İspanyol Biberi

İspanyol paprikası veya pimentó, pek çok yerel yemeğin en önemli bileşenidir.Tütsülenmiş – dumanlı bu kırmızı baharat, kurutulmuş biberlerden yapılır ve tatlı (pimentón dulce), acı tatlı (pimentón agridulce) veya hafif baharatlı (pimentón picante) çeşitleri vardır. Tıpkı ülkemizdeki biber çeşitleri gibi…

Yumurtalar 

İspanyollar için yumurta, kahvaltılık veya hamur işleri destekçisi olmasından çok daha fazlasıdır. Tortilla, huevos rotos ve revueltos gibi İspanyol yumurta yemeklerinin başında yer alır. Bu lezzetlerin çoğu genellikle öğleden sonra veya akşam servis edilir. Ayrıca, haşlanmış veya kızartılmış olsun, diğer birçok yemek için ortak bir malzemedir.

Deniz Ürünleri

İspanya denizlerle çevrilidir, bu nedenle deniz ürünlerinin mutfağının ayrılmaz bir parçasıdır. Sadece balık ve kabuklu deniz ürünleriyle değil, aynı zamanda percebes ( bir çeşit kaya kabuklusu ) ve ortiguillas ( deniz anemonu ) gibi şaşırtıcı lezzetlere sahiptir.

İçecekler 

Şarabıyla ünlü olsa da bira İspanyol biraları da oldukça lezzetlidir. Ancak vermut, kava, tinto de verano İspanya’daki tipik yiyeceklerle mükemmel bir şekilde eşleşir.

Tatil / Özel Gün Yemekleri

Bölgesel ve yerel kutlamalarla birleştirildiğinde, yılda 14 tane resmi tatil ve özel günlere sahiptir.

İspanyol Noel Yemeği

Noel, kendi lezzetli geleneksel yemekleri ile İspanya’daki en önemli günlerden biridir. Haşlanmış karides ve kurutulmuş jambondan polvorones ve turrón bugüne özel yemek ve tatlılardandır.

İspanyol Paskalya Yemeği

Paskalya, İspanya’da, Semana Santa olarak bilinen, bütün bir hafta süren büyük bir kutlamadır. Özellikle sokaklar eğlence ve dini törenlerle dolup taşar. Yiyecekler söz konusu olduğunda, diğer birçok geleneksel İspanyol Paskalya tarifleriyle birlikte torrijalar – bir çeşit yumurtalı ekmekler, bu özel zamanın lezzetidir.